"Γκερνίκα" της Αναστασίας Καββαδία Καμπάνου

Η τακτοποίηση των αρχείων μου στο περιοδικό προχωρούσε βαριεστημένα, όταν τράκαρα το τεύχος της Πρωτομαγιάς του 1984. Είχα καταγράψει σκόρπιες αναμνήσεις του Esteban Vasco, μελισσοκόμου και ενός από τους επιζήσαντες της επίθεσης στην Γκερνίκα.

''26-4-1937 πρωί". Με ξυπνά ο κεφάτος σκοπός από το ακορντεόν του Alfonso. Έξω, η Γκερνίκα φωτεινή έτοιμη για το πανηγύρι της. 

Η Rozario σφίγγει τα κορδόνια από τις εσπαρντίγιες της. Η φούστα της χορεύει ήδη arin-arin. Ο Cristobal σκαρφαλώνει στην πόρτα, τον παίρνω αγκαλιά και βγαίνουμε στην πλατεία. Οι έμποροι στοιβάζουν πορτοκάλια, κάστανα και φρέσκο βούτυρο στους πάγκους. Ο Cristobal δεν αργεί να γεμίσει μέλια τα χέρια και το στόμα του. Γελαστός. Κάτω από την αρχαία βελανιδιά πίνουν κρασί 2-3 στρατιώτες με την καραμπίνα στον ώμο. Ένα αετόπουλο κρώζει και προσγειώνεται στην αψίδα του πέτρινου δημαρχείου. Κατά φωνή, ο Ignatiys με το καλό του κουστούμι δίνει το σύνθημα και τα γαϊτανάκια ξετυλίγονται. Μαλακά τραπεζομάντηλα, μπακαλιάρος και κατσίκι στα πιάτα. Ο Alfonso δένει το άσπρο πουλάρι του στο πεύκο. Κάθεται δίπλα στον κιθαρίστα. Τα ζευγάρια χοροπηδούν, οι τραγιάσκες στον αέρα, οι νότες και τα γέλια αντηχούν στον λόφο. 

Γυρνάει στα αυτιά μας μεταλλικός θόρυβος. Η Rozario μου σφίγγει το χέρι. Σκιά. Έκρηξη. Ο κόσμος τσιρίζει σε αργή κίνηση. Η σκόνη μου καίει τα μάτια. Τα ανοίγω. Η Rozario τρέχει μπροστά με τον Cristobal αγκαλιά. Τραντάζεται. Βουβή κραυγή, άψυχο στόμα. Το μωρό κατρακυλά. Τους πλησιάζω είναι νεκροί. Το αετόπουλο μου ψιθυρίζει ''είναι μόνο η αρχή''. Οι στρατιώτες σπρώχνουν τον κόσμο προς την πλαγιά μακριά από τα σχισμένα κτήρια. Ο πρώτος τινάζεται, πέφτει ανάσκελα. Μια ανεμώνα ανάμεσα στα δάχτυλα του. Τρέχω προς τον Alfonso. Βρήκε καταφύγιο κάτω από το ματωμένο πουλάρι. ''Είσαι καλά;'' Απότομη παύση. 

Μόνο οι πέτρες κατρακυλούν. Φωτιές απέναντι. Νιώθω το σώμα μου 500 κιλά, τα αυτιά μου βουίζουν. Ανάμεσα στα πτώματα οι γυναίκες χτυπιούνται. Τραβάνε τα μαλλιά τους. 'Έχασα την Rozario με τον Cristobal''. Ψάχνουμε τα ερείπια, βοηθάμε τους τραυματίες. Ο μεταλλικός ήχος επιστρέφει. Όλα τα κεφάλια κοιτούν τον ουρανό.'' ''Το θηρίο είναι η βία του ναζισμού;'' ''Σίγουρα είναι η βία ενάντια στον άμαχο. Μακάρι να ήταν προνόμιο  των Γερμανών. Οι Κονκισταδόροι πόσους ιθαγενείς έσφαξαν; Οι σύμμαχοι δεν ισοπέδωσαν την Δρέσδη; οι Ουκρανοί φασίστες δεν σκότωσαν χιλιάδες άμαχους συμπατριώτες τους στον πόλεμο; Και οι Έλληνες πληρώσατε βαρύ τίμημα. Μπορεί το θηρίο να φυτρώσει μέσα μας αν δεν το ελέγξουμε''. ''Ποιος το κινεί;'' ''το κέρδος. Χωρίς πρόσωπο. Χωρίς πατρίδα''. Ο περήφανος Βάσκος χαμογελά από το ιλλουστρασιόν, η Γκερνίκα του Πικάσο ανάμεσα στις στήλες. 

Συγγραφέας: Αναστασία Καββαδία Καμπάνου - Φοιτήτρια Tabula Rasa